ΑΓΝΑ ΧΕΙΡΟΠΟΙΗΤΑ ΣΑΠΟΥΝΙΑ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟΥ ΘΕΟΧΑΡΗΣ – ΣΑΛΑΜΙΝΑ

Η ψυχρή μέθοδος

Η μέθοδος που χρησιμοποιούμε για την παρασκευή των σαπουνιών μας είναι η λεγόμενη «ψυχρή μέθοδος». Σε αυτή τη μέθοδο, τα έλαια και τα λίπη θερμαίνονται μόνον όσο χρειάζεται για να λιώσουν και να έλθουν στην επιθυμητή θερμοκρασία πριν αναμιχθούν με το διάλυμα καυστικής σόδας, χωρίς άλλη προσθήκη θερμότητας ή βρασμό των ελαίων. Η αντίδραση σαπωνοποίησης συνεχίζεται σε αργό ρυθμό για πολλές ώρες μέσα στο καλούπι. Η μέθοδος αυτή είναι μια μέθοδος «αργή», διότι εκτός των άλλων απαιτείται και μεγάλο διάστημα ξήρανσης και ωρίμανσης των σαπουνιών ώστε αυτά να αποκτήσουν τις βέλτιστες φυσικές τους ιδιότητες (απαλότητα, αφρισμός, διάρκεια, κλπ). Το σημαντικό της όμως πλεονέκτημα είναι οτι η πλούσια σε ενυδατικές ιδιότητες γλυκερίνη (η οποία είναι από τα «παραπροϊόντα» της σαπωνοποίησης) παραμένει στο σαπούνι (και δεν απομακρύνεται με βρασμό ή αλάτι, όπως σε άλλες μεθόδους). Ετσι το σαπούνι έχει «φυσικές» ενυδατικές ιδιότητες. Επίσης, λόγω του ότι δεν γίνεται καθαρισμός των ελαίων (με βρασμό και εξαλάτωση, όπως στη βιομηχανία), στην ψυχρή μέθοδο «υποχρεωτικά» πρέπει να χρησιμοποιούνται υψηλής ποιότητας έλαια, γιατί «φαίνεται» στην ποιότητα του αποτελέσματος (του σαπουνιού). Ο,τι βάλουμε, παίρνουμε!

Η «υπερλίπανση»

Στο σαπούνι μας χρησιμοποιούμε μια μικρή ποσότητα ελαίων παραπάνω από αυτήν που θεωρητικά απαιτείται για να γίνει πλήρως η αντίδραση σαπωνοποίησης. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, το έλαιο που βρίσκεται σε περίσσεια «παραμένει» στο σαπούνι μετά το πέρας της σαπωνοποίησης, και ενισχύει τις ενυδατικές ιδιότητες του σαπουνιού κάνοντάς το πολύ πιό φιλικό για το δέρμα. Η τεχνική αυτή ονομάζεται «υπερλίπανση» και είναι ένα από τα κλειδιά για την παρασκευή πραγματικά απαλών, περιποιητικών σαπουνιών.

Η ωρίμανση

Από τη στιγμή που βγαίνει από το καλούπι και κόβεται, το σαπούνι πρέπει να αφεθεί σε μέρος ξηρό και δροσερό για να ξηρανθεί (να αποβάλλει την υγρασία του) και να ωριμάσει. Αυτό το στάδιο διαρκεί 6-8 εβδομάδες, αναλόγως της συνταγής. Η ωρίμανση είναι απαραίτητη για να αποκτήσει το σαπούνι τις βέλτιστες ιδιότητες του (αφρισμός, διάρκεια, απαλότητα)

Τί έκαναν «οι παλαιοί»;

Τον παλιό καιρό για προφανείς λόγους οικονομίας, οι πρόγονοί μας δεν χρησιμοποιούσαν ελαιόλαδο «πρώτης» ποιότητας, αλλά τα λάδια που περίσσευαν από το τηγάνισμα, τα λίπη από το μαγείρεμα και τη «μούργα» του λαδιού. Ηταν λοιπόν υποχρεωμένοι να βράζουν τα λάδια και να προσθέτουν αλάτι κατά τη διαδικασία για να κατακάθονται τα βρώμικα λίπη (και να μπορούν να «ξαφρίζουν» το σαπούνι που ανέβαινε στην επιφάνεια). Βέβαια, μαζί με τα βρώμικα λίπη απομακρυνόταν και η παραγόμενη γλυκερίνη και το σαπούνι «έχανε» ένα πολύτιμο συστατικό του...

Βιομηχανικές μέθοδοι

Στη βιομηχανική παραγωγή, προτιμώνται άλλες μέθοδοι, στις οποίες η παραγόμενη γλυκερίνη αφαιρείται από το σαπούνι (και πωλείται ξεχωριστά). Αλλωστε η «ψυχρή μέθοδος» δεν προσφέρεται για χρήση στη βιομηχανία (λόγω κυρίως της αργής ταχύτητας της αντίδρασης). Προτιμούνται μέθοδοι όπως π.χ. η θέρμανση λιπών και αλκαλίων με προσθήκη διαλύματος αλατιού για απομάκρυνση γλυκερίνης και ακαθαρσιών και εκ νέου ψήσιμο και θέρμανση, η εξουδετέρωση λιπαρών οξέων με ανθρακικά άλατα, κλπ.

 Πηγή. Ανθοχώρα.